Magdalena Dziuba

Streszczenie

Zamierzeniem niniejszego artykułu było przybliżenie historii tworzenia skrótów w piśmie ręcznym, która sięga już czasów starożytnych. Jest to analiza wytworzonych na przestrzeni wieków systemów skracania, począwszy od ligatur, poprzez abrewiacje, noty tyrońskie, nomina sacra, a skończywszy na stenografii. Aby sprawdzić, jakie formy bądź systemy skracania pisma ręcznego stosowane są obecnie przez Osoby piszące, przeprowadzono badania w dwóch odrębnych etapach. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki analizy rękopisów sporządzonych w przyspieszonym tempie, w pierwszym etapie badań, a także sporządzonych w tempie naturalnym w celu odczytania własnych zapisów i zastosowanych skrótów przez samych probantów. Dokonano również analizy porównawczej rękopisów z pierwszego i drugiego etapu badań. Potwierdzona została istniejąca reguła, że badania pisma sporządzonego w przyspieszonym tempie można prowadzić wyłącznie w oparciu o obszerny i adekwatny pod względem tempa kreślenia materiał porównawczy. Dodatkowo badania potwierdziły założoną tezę, że systemy skrótów w piśmie ręcznym mog4 stanowić jedną z cech identyfikacyjnych wykonawcy rękopisu, oraz dowiodły, że skróty specjalistycznych sformułowań mogą utrudniać ich interpretację w toku badań pismoznawczych.

Słowa klucze: abrewiacje, stenografia, szybkie tempo kreślenia, systemy i formy skracania pisma ręcznego.

Summary

The aim of the article is to present the history of creation of abbreviations in handwritten documents, which began already in the ancient times. This is an analysis of abbreviating systems that have formed throughout the ages beginning from ligatures through abbreviations, Tironian notes, nomina sacra to shorthand. In order to check what forms or systems of handwritten abbreviations are currently used by writers, a two-stage study was conducted. The hereby article presents results of analysis of handwritten texts made in haste (stage I) as well as at a natural speed (stage II) intended for further use. Also a comparative analysis was carried out between handwritings in stage I and stage II. The results confirmed the rule stating that examination of hasty handwriting may be performed exclusively in cases when extensive comparative material is available and it is adequate as regards writing speed. In addition to that, we confirmed the proposition that used abbreviations systems can constitute a handwriting identification feature. Moreover, abbreviations of specialist vocabulary can add to the complexity of interpretation in handwriting examinations.

Keywords: abbreviations, shorthand, high speed of writing, systems and forms of abbreviating in handwritten texts.