Od przestępstwa do kary. Przebieg dochodzenia kryminalnego, procesu karnego oraz egzekucji wyroku w Polsce w okresie międzywojennym w sprawach o morderstwo

Krzysztof Halicki

Streszczenie

Do głównych zadań nowo utworzonej Policji Państwowej należała przede wszystkim walka z przestępczością kryminalną. Do realizacji zadania powołana była służba śledcza, która stanowiła specjalny pion w strukturze PP. Podstawowe zasady organizacji wymiaru sprawiedliwości w Polsce w okresie międzywojennym zawarto w konstytucjach z 1921 r. i 1935 r. Strukturę sądownictwa tworzyły sądy okręgowe, apelacyjne oraz Sąd Najwyższy. Skazanym na karę śmierci na podstawie amnestii wyrok zamieniany był na dożywotnie więzienie lub w niektórych przypadkach na 25 lub 20 lat ciężkiego więzienia. Każdy skazany miał prawo odwołać się od wyroku do sądu wyższej instancji, a w ostateczności skorzystać z prawa łaski, którym dysponował Prezydent RP. Nie zawsze jednak Prezydent RP korzystał z tego prawa, wówczas wyrok stawał się prawomocny i rozpoczynano procedury zmierzające do wykonania kary śmierci. Więzienia w Polsce dzieliły się na trzy grupy. Do pierwszej należały więzienia przeznaczone do odbywania kar ciężkiego więzienia i więzienia powyżej trzech lat. Do drugiej grupy więzień zaliczano więzienia przeznaczone do odbywania kar ciężkiego więzienia i więzienia od roku do trzech lat. Do trzeciej grupy więzień zaliczano więzienia przeznaczone do odbywania kar ciężkiego więzienia i więzienia poniżej jednego roku.

Słowa klucze: policja kryminalna, służba śledcza, więziennictwo, sądownictwo.

Summary

The main tasks of newly created National Police included first of all combating criminal offences. This task was mainly completed by specially created investigative service being a dedicated vertical structure within the Police. The basic rules of justice system organisation in Poland were stipulated in the Constitutions of 1921 and 1935. It consisted of District Courts, Courts of Appeal and the Supreme Co Persons sentenced to death based on amnesty could instead serve a life sentence and in some cases 25 or 20 years in rigorous penitentiary institution. Every convict had the right to appeal and possibly ask the President to use his right to reprieve. In some cases, however, death sentences were executed. There were three categories of penitentiary institutions: rigorous prisons for sentences over three years, rigorous prisons for sentences from 1 to 3 years and those where both rigorous sentences and sentences below 1 year were served.

Keywords: criminal police, penitentiary system, judiciary. investigative service.

Pliki do pobrania