Krzysztof Halicki
Streszczenie
W okresie międzywojennym katastrofy kolejowe były częstym zjawiskiem i wymagały środków zapobiegawczych. Do zwalczania akcji sabotażowych powołano głównie władze kolejowe, które zobligowane byty do współpracy z organami policyjnymi. Katastrofa kolejowa pod Starogardem, która wydarzyła się w nocy z 30 kwietnia na 1 maja 1925 r., należała do najtragiczniejszych tego typu wypadków w międzywojennej Polsce. Z powodu rozkręcenia szyn pociąg międzynarodowy relacji Insterburg-Berlin, składający się z 9 wagonów, stoczył się z 89-metrowego nasypu. W rezultacie zamachu na miejscu zginęło 25 pasażerów, w większości obywateli niemieckich, a co najmniej 12 odniosło ciężkie rany, w wyniku których 4 osoby zmarły w tczewskim szpitalu, zwiększając bilans zabitych do 29. Ponadto 60 osób odniosło lekkie obrażenia. Podjęte śledztwo nie doprowadziło do wykrycia sprawców tej katastrofy. Technika wykonania zamachu wskazywała na pracę specjalistów. Od początku założono, że zamach mógł mieć podłoże polityczne.
Słowa klucze: Policja Państwowa, katastrofa kolejowa, służby bezpieczeństwa II RP
Summary
In the period between World War I and World War II railway crashed were a frequent phenomenon and called for some preventive measures. Prosecution of acts of sabotage was mainly in the scope of duties of Railway Management, which was obliged to cooperate with the Police. The train crash near Starogard that occurred on the night of 30th April, 1925 was among most tragic ones in that period. Due to unscrewing of rails an international Insterburg-Berlin train comprising 9 cars went down 8-9 meter embankment. Because of the sabotage action 25 passengers, mainly Germans, were killed on the spot and at least 12 persons suffered serious injuries. 4 of the injured passengers died in Tczew hospital, which resulted in increasing the number of fatal victims to 29. 60 persons suffered light injuries. The investigation did not succeed in detection of the perpetrators. The technique of carrying out the act of sabotage indicated a work of specialists. Already at the beginning of the investigation an assumption was made that the crime might have had a political background.
Keywords: National Police, railway crash, Security Services of Polish Republic II